Aan dit artikel wordt momenteel gewerkt.
Halloween is in Nederland en België een betrekkelijk nieuw feest, dat is overgewaaid uit Amerika. De eerste Nederlandse kennismaking met Halloween dateert uit de jaren vijftig en zestig, toen het feest werd gevierd door in Nederland gelegerde Amerikaanse militairen. Bekendheid kreeg het feest vooral in de jaren tachtig door de filmsequels ´Halloween´ en ´a Nightmare on Elm Street´, waarin fragmenten van het feest waren te zien.
In Amerika, Canada, Ierland en het Verenigd Koninkrijk behoort Halloween tot de jaarfeesten. Het feest is daar traditioneel verbonden aan 31 oktober, de vooravond van Allerheiligen. Huizen worden versierd, mensen gaan verkleed de straat op en vieren feest en kinderen gaan verkleed langs de deuren om snoep op te halen.
In Nederland en België is Halloween vooral populair als themafeest. In de horeca worden feesten georganiseerd, die het best kunnen worden omschreven als ´griezelcarnaval´, in pretparken zijn spookhuizen waar het om het schrikeffect gaat en in de bioscoop en op televisie worden horrormarathons gehouden. Aan de datum van het jaarfeest wordt daarbij niet vastgehouden. Walibi Fright Nights en de Horrormarathons op televisie duren de hele maand oktober, griezelevenementen duren doorgaans meerdere dagen en feesten in de horeca worden meestal in het weekend gehouden. In wezen heeft de viering van Halloween in Nederland en België dus niets te maken met het jaarfeest Halloween.
Daar zijn enkele redenen voor aan te geven. In het van oorsprong protestantse Nederland is 31 oktober Hervormingsdag. Deze dag staat in het teken van Maarten Luther die op 31 oktober 1517 zijn verzet tegen de rooms-katholieke kerk begon met het openbaar maken van zijn 95 stellingen tegen de aflaat, wat uiteindelijk leidde tot een breuk met de kerk van Rome en het ontstaan van het protestantisme. Een feest als Halloween is sowieso al in strijd met de regels van de protestantse kerk, maar een dergelijk feest op 31 oktober zou voor protestanten onaanvaardbaar zijn. Voor katholieken is het verkleed langs de deuren gaan door kinderen om snoepgoed op te halen al gekoppeld aan de viering van Sint Maarten en beide jaarfeesten vinden te kort na elkaar plaats om dit beide keren te doen. Daarnaast wordt Halloween door veel Nederlanders en Belgen beschouwd als te Amerikaans en te commercieel. Voor een themafeest zijn vooral jongeren tot 35 jaar echter wel te porren.
Reclamefoto voor Halloween Fright Nights in Walibi
Commercieel is Halloween zeker. Alleen al in Amerika wordt jaarlijks 2,6 miljard dollar uitgegeven aan snoepgoed voor Halloween en daar komen de kosten voor verkleedkleren en huisversieringen nog bij. Halloween betitelen als te Amerikaans is echter best kort door de bocht. De huidige viering van Halloween is weliswaar vanuit Amerika naar ons toe gekomen, maar de oorsprong van het feest ligt in Europa. De viering werd in de jaren veertig van de negentiende eeuw door Ierse en Schotse emigranten meegenomen naar Amerika.
Over de oorsprong van Halloween zijn geschiedkundigen het niet eens. De meesten beschouwen Halloween als een christelijk feest, maar anderen menen dat Halloween is voortgekomen uit Samhain, het Keltische Nieuwjaar. Het is een identieke discussie als bij Sinterklaas, waarin sommigen de Germaanse god Wodan menen te herkennen. Duidelijk is in elk geval dat tradities uit verschillende streken en van verschillende geloven vaak grote overeenkomsten vertonen en dat het christendom er niet vies van was om heidense gebruiken een christelijke verklaring te geven.
Samhain was het Keltische feest ter viering van de oogst en het markeerde de overgang naar de donkere helft van het jaar. Het werd beschouwd als het belangrijkste feest van de vier kwartaalgebonden vuurfeesten. Men liet tijdens het binnenhalen van de oogst de haardvuren opbranden. Na de oogst werd verzameld op een open veld, waar de druïde een vreugdevuur ontstak. Dit heilige vuur zou geluk brengen en vruchtbaar makende eigenschappen hebben. Elke dorpeling stak een droge tak in het vuur en nam de vlam mee naar huis. Hiermee werd een nieuw haardvuur aangestoken.
De Kelten vereerden hun voorouders. Zij geloofden dat tijdens de overgang van de lichte helft naar de donkere helft van het jaar, de sluier tussen de wereld van de levenden en de wereld van de doden het dunst was. Overledenen zouden hierdoor in staat zijn om de wereld der levenden te bezoeken. Er werden kaarsen bij het huis gezet zodat de overledenen de weg naar huis konden vinden.
Dit artikel is nog niet klaar.
©Bert van Zantwijk
Overname van (delen van) dit artikel is uitsluitend toegestaan onder vermelding van de naam van de auteur en/of een link naar dit artikel.
Bert van Zantwijk 
U schrijft: “Halloween is in Nederland en België een betrekkelijk nieuw feest, dat is overgewaaid uit Amerika. ” maar dan vergeet u ondermeer de 14de en 15de eeuwse gebeurtenissen rond de afgestorvenen in de Lage landen. Zoals u aan geeft hebben de Kelten met hun afgoden en doden verering hun nieuwe jaarsviering een goede basis gegeven voor anderen om een gelijkaardig gebeuren op te nemen in hun tradities.
Halloween is meer dan eens als ‘feest’ in deze streken opgedoken en dan weer verdwenen. In de jaren 90 van vorige eeuw werd het ook al goed gebruikt in verscheiden plaatsen in België om heksentochten en verbrandingen te doen.
Het gebeuren was van hieruit naar Amerika over gegaan door de pioniers en is daar blijvend uitbundig herdacht met een verhoging in de jaren 60, terwijl meer en meer het griezelige de bovenhand kreeg en horrorfilms het gebeuren nog verder voedden. Door die films en handelaars die er brood in zagen is het dan hier eind vorige eeuw weer nieuw leven ingeblazen. Naargelang de streek werd het al of niet een gebeurtenis waar velen naar uitkeken.
U schrijft verder: “Een feest als Halloween is sowieso al in strijd met de regels van de protestantse kerk, maar een dergelijk feest op 31 oktober zou voor protestanten onaanvaardbaar zijn.” hierbij geeft u niet aan waarom. Maar de reden is heel simpel: het is een heidens feest met verering van doden en geesten, een verachtenswaardigs iets in de ogen van God.
U haalt wel aan voor katholieken dat het verkleed langs de deuren gaan door kinderen om snoepgoed op te halen al gekoppeld is aan de viering van Sint Maarten maar geeft dan aan dat beide jaarfeesten te kort na elkaar plaatsvinden om dit beide keren te doen. Vreemde gedachtegang of verklaring. Terwijl christenen zich aan de woorden van de Bijbel zouden moeten houden en beseffen dat doden van niets weten en niets kunnen doen, alsook dat wij ze niet kunnen aanspreken noch bekoren of verleiden. De opname van heidense feesten gaat totaal in tegen de Wil van God. Om die reden horen christenen zich af te houden van zulke burgerlijke gebruiken. Aldus zijn Halloween, Allerheiligen en Allerzielen dagen waarop wij ons van die commerciële bedoeningen moeten afhouden en ons beter concentreren op Het Woord van God en Zijn belofte van het komende Koninkrijk.
LikeLike